Bệnh đậu gà là một bệnh truyền nhiễm do virus gây nên phổ biến trên gà từ 25 – 50 ngày tuổi với các biểu hiện đặc trưng là ở các niêm mạc mắt, miệng mọc mụn, mụn chín chảy mủ làm loét các niêm mạc, bệnh nặng biến chứng làm mù mắt, tiêu chảy, viêm phổi.
Bệnh đậu ở gà là bệnh truyền nhiễm gây ra bởi virus, phổ biến ở gà trong giai đoạn phát triển từ 25-50 ngày tuổi. Triệu chứng đặc trưng của bệnh bao gồm: mọc mụn “bâu” ở niêm mạc mắt, miệng. Khi mụn chín, mủ chảy ra làm loét niêm mạc. Bệnh chuyển biến xấu sẽ gây mù mắt, tiêu chảy, viêm phổi, kém phát triển và tăng nguy cơ tử vong.
Nguyên nhân
Do virus thuộc nhóm Avipox gây ra. Bệnh thường xảy ra vào mùa đông xuân, lúc tiết trời khô. Gà con 1 – 3 tháng rất cảm nhiễm với bệnh.
Triệu chứng
Triệu chứng của bệnh đậu ở gà được biểu hiện qua 3 dạng chính:
Dạng ngoài da:
Mụn đậu thường mọc ngoài lớp mô biểu bì da, tập trung tại những nơi như: mào, yếm, khóe mắt, khóe miệng, mặt trong của cánh, xung quanh hậu môn và da chân. Ban đầu, gà bị nổi trái hoặc những nốt sần nhỏ màu nâu xám, xám đỏ, sau đó các nốt to dần ra như hạt đậu khiến da trở nên sần sùi. Nốt đậu mọc quanh mắt sẽ khiến tầm nhìn của gà giảm sút, gây viêm kết mạc, chảy nước mắt nước mũi khiến gà khó thở. Sau một thời gian, nốt đậu sẽ chín (chuyển dần sang màu vàng), mềm rồi vỡ ra, có mủ trắng dạng sệt. Sau khi khô cóc lại, mụn đậu sẽ đóng vảy, tróc ra và để lại sẹo nhỏ. Gà bị mắc bệnh đậu dạng ngoài da sẽ hồi phục nhanh chóng.
Nốt đậu mọc quanh mắt sẽ khiến tầm nhìn của gà giảm sút
Dạng niêm mạc:
Gà con mắc bệnh đậu hay bị ở dạng này. Gà biếng ăn, khó thở do họng bị đau. Miệng chảy ra dịch nhờ lẫn mủ và lớp màng giả màu trắng và có biểu hiện sốt. Sau khi lớp màng giả bong ra sẽ lộ ra niêm mạc màu đỏ gây ra viêm nhiễm và lan sang mắt, mũi.
Dạng hỗn hợp:
Bao gồm biểu hiện của 2 dạng trên. Gà bị bệnh đậu dạng này có tỉ lệ tử vong cao, đa phần ở gà con. Gà có thể bị nhiễm trùng huyết nhưng không có bệnh tích ở da. Biểu hiện rõ nhất là: sốt cao, bỏ ăn, tiêu chảy, giảm khối lượng nhanh do mất nước. Bệnh kéo dài từ 3 -4 tuần, phần lớn gia cầm có thể khỏi bệnh nếu giữ vệ sinh tốt. Ngược lại, bệnh sẽ tiến triển nặng hơn, thậm chí gây ra tử vong với tỉ lệ lên đến 50%. Gà con mắc bệnh nặng hơn gà lớn, gà chăn nuôi tập trung tỉ lệ chết cao hơn gà nuôi nhỏ lẻ.
Bệnh tích
Giảm thể trọng, gầy yếu
Gà bị nổi trái, nổi mụn đậu màu xanh trên da, niêm mạc miệng, dây thanh quản bị viêm. Vết viêm loang dần và phồng rộp, dày lên và tạo thành lớp màng giả dính chặt vào niêm mạc. Niêm mạc ruột có thể tụ huyết thành từng mảng.
Phổi tụ máu và bị tích nước. Khi quản chứa dịch nhầy lẫn bọt
Gà bị nổi trái, nổi mụn đậu màu xanh trên da
Phòng bệnh đậu gà
– Chủng ngừa cho gà con từ 7 – 10 ngày tuổi bằng vaccine Đậu gà. Dùng kim đâm qua màng cánh, sau 5 ngày cần kiểm tra lại vết chủng, nếu thấy vết chủng không cương to như hạt tấm thì phải chủng lại lần hai.
Điều trị
– Bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chỉ sử dụng một số thuốc bôi, xịt vào vết đậu cho nhanh lành như Dema spray, Haniodine 10%, xanhmetylen…và tránh nhiễm trùng kế phát bằng một số thuốc bột trộn vào thức ăn nước uống như Hanflor 4%, Genta costrim, Hamcoli forte đồng thời chủng vacxin đậu nhắc lại.
Dema spray
– Ngoài ra cần tăng cường sức đề kháng cho con vật bằng các thuốc bổ như Bcompvit, HanmixB, Hangoodway, Hanegg Plus…thực hiện tốt công tác tiêu độc sát trùng, vệ sinh chuồng trại để tránh phát tán mầm bệnh ra môi trường xung quanh bằng các thuốc Hankon, Haniodine 10%, Hanmid và diệt côn trùng vật chủ trung gian gây bệnh bằng Hantox-200
